Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adalarına səyahətdən əvvəl bilsəydim dediyim 10 şey

Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adaları Cənubi Atlantik okeanında, Antarktida qitəsinin şimalında Böyük Britaniyanın dəniz əraziləridır. Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adaları dünyanın sonunda həqiqi cənub təbiət qoruqlarıdır. Adalar xüsusilə kral pinqvinləri ilə populyardır. Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adaları çox maraqlı bir yer olmasına baxmayaraq oraya səyahət etmək də bir o qədər çətindir. Adaların olduğu Cənubi Atlantik, olduqca sərt bir iqlimə sahibdir. Bu səbəbdən Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adalarının əhalisi daimi deyil. Üstəlik, əhali sayına və hava şəraitinə görə Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adaları hava limanını da tapa bilməzsiniz.

Deməli, soyuq iqlimi xoşlayır və macəra yaşamaq istəyirsinizsə, bu yer növbəti səyahətiniz üçün idealdır. Bununla birlikdə, Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adalarına səyahət etməzdən əvvəl bilməniz gərəkən 10 vacib və maraqlı şey var ki, burada tapa bilərsiniz. Həmçinin adalarla bağlı müxtəlif suallarınıza da cavab tapacaqsınız.

1. Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adaları haradadır?

Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adaları, Atlantik okeanının cənubundadır. Argentina tərəfindən tələb edilən Böyük Britaniyanın dəniz əraziləridır. Cənubi Georgiya adasını və qonşu adacıqları, həmçinin Cənubi Sandviç arxipelağını əhatə edir. Hal-hazırda ərazinin şimal-qərbindəki Folklend adalarından idarə olunur. Əsas ada Cənubi Georgiya adasıdır və Pikersqill, Velkom, Uillis, Annenkov, Berd, Kuper həmçinin Klerk, Şaq, və Blək qayalalıqları ilə əhatə olunmuşdur. Cənubi Sandviç adalarına, Traverse, Keyndlmas, Saunders, Monteqyo, Bristol, Bellinshauzen, Kuk, və Tule adaları daxildir. Dağlıq və kələ-kötür relyef və əsasən torpağı örtən buz bu adaları yaşayış olmayan vəziyyətə gətirir. Cənubi Georgiya adasının on bir zirvəsi 2000 metri aşır. Ən yüksək nöqtəsi isə 2934 metrlə Paget dağıdır. Adanın uzunluğu 160 km, eni 30 km, sahəsi isə 3.756 km²-dir. Cənubi Sandviç adalarının bir hissəsi vulkanik mənşəlidir və qeyd etmək lazımdır ki adalarda hələ də fəaliyyət göstərən vulkanlar var.

2. Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adalarına necə səyahət etmək olar?

Bu adalara yalnız qayıqla getmək mümkündür. Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adaları hava limanı haqqında heç bir məlumat tapa bilməzsiniz, çünki yoxdur. Bu gözəl adaları görmək üçün xüsusi olaraq Atlantik bölgələrinə təşkil edilmiş turlara qoşula və ya kruiz səfəri rezervasiya edə bilərsiniz.

3. Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adaları əhalisi

Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adalarının uzaq yerləşimi və infrastruktur əksikliyi onun daimi yaşayış ərazisi olmasına mane olur. Adətən, adada təxminən 30 nəfər yaşayır və onların əksəriyyəti elmi tədqiqatçılar olur. Daha çox araşdırmanın aparıldığı yay mövsümündə bu rəqəm 40 civarına yüksəlir. Tədqiqatla yanaşı, bir neçə nəfər adanın yeganə muzeyində işləyir və ingilis dövlət məmuru da burada rəsmi fəaliyyət göstərmək üçün hazırdır. Daimi sakinlərin olmaması Cənubi Georgiyadakı əkin sahəsi əksikliyi ilə də əlaqəli ola bilər. Ada ilin əksər vaxtı qarla və buzla örtülü olur və demək olar ki, bütün ərazi dik və qayalıqdır, əsasən dağlardan və buzlaqlardan ibarətdir. Vegetasiya yayda görünür, ancaq bir neçə ot və mamır növü ilə məhdudlaşır.

4. Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adalarında hava

Cənub sahili qərb küləyinə məruz qalır ki, bu da soyuq, fırtınalı və olduqca xoşagəlməz iqlimin səbəbini izah edir. Dağlar şimal sahilini qoruduğu üçün iqlim nisbətən daha mülayimdir. Burada hətta olduqca sakit yaşıllıqlar da var. Tundradakı bitki örtüyü ot, mamır, kol, şibyə, cil və bir neçə pərakəndə ağacdan ibarətdir. Cənubi Georgiyada illik orta temperatur -1 ° C (minimum) ilə 5 ° C (maksimum) arasında dəyişir. İllik yağıntı 1000 mm-dir. Buna görə plaşınızı unutmadığınızdan əmin olun.

5. Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adalarının paytaxtı

Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adalarının paytaxtı Qryotvikendir. Qryotviken, 1904-cü ildə 60 soydaşı ilə birgə Balina Ovu Stansiyası qurmuş norveçli dəniz kaptanı Karl Anton Larsen tərəfindən kəşf olunmuşdur. Balina ovu ilə məşğul olanlar piydən, ətdən və daxili orqanlardan yağ əldə edir, sümükləri və əti isə heyvan yemi və gübrə kimi istifadə edirdilər. Bundan başqa onlar dəniz fili də ovlayırdılar. Qryotviken qəsəbəsi Cənubi Georgiyanın təcrid olunmuş adasında, limanın yaxınlığında yerləşir. Təxminən 500 nəfər evi olan koloniya mövsümi olaraq tərk edilmişdir. Geriyə sadəcə bir kinoteatr, bir kilsə, bir muzey və bir qəbiristanlıq qaldı. Sükunət və təsirlənməmiş atmosfer izdihamdan qaçmaq istəyənlər üçün idealdır.

6. Aysberqlər

Onlar kəşf olunduğu gündən bəri tez-tez yollarda olan səyahətçilər üçün tükənməz xəyal mənbəyidir. Aysberqlər bəzən adaya çox yaxın keçə bilir ki, bu bəzi hallarda gəmilər üçün təhlükələrə səbəb ola bilər. Əgər şanslısınızsa səyahət zamanı bu gözəl aysberqləri görə bilərsiniz.

7. Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adalarında nə etməli?

Digər yerli fəaliyyətlər arasında, hikinq, adaları ziyarət edənlər üçün əsas turistik fəaliyyətdir. Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adaları ərazisindən keçmək çətin olsa da, sonda sizi mükafat gözləyir. Buzlaqlarda və qara qumlu çimərliklərdə Ernest Şekltonun ayaq izlərini təqib edə bilərsiniz. Əgər şanslısınızsa, yol boyunca pinqvinlər və dəniz fili də görə bilərsiniz. Ayrıca, misilsiz gözəlliyi və vəhşi təbiəti kəşf edə bilərsiniz. Bu bölgə tez-tez Cənub okeanın möcüzəsi kimi təsvir edilir, eyni zamanda vəhşi təbiət fotoqrafları üçün mühüm bir yerdir. Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adalarının Antarktika ekosistemindəki unikal mövqeyi, onu milyonlarla pinqvin, suiti və dəniz quşunun çoxalması üçün xoş bir əraziyə çevirir. Hava icazə versə, Fortuna körfəzini və bəzi tərk edilmiş balina ovu kurortlarını tapa bilərsiniz. Burada qaldığınız müddətdə qumların üzərində uzanan dənz fillərini, suya girib-çıxmaqla əylənən bala dəniz pişiklərini, başınızın üstündə uçan albatrosları və dəniz şirlərini görəcəksiniz.

8. Şimal maralı

Adalarda quruda yaşayan məməlilərinin endemik növləri olmasa da, bəzi heyvanlar insanlar tərəfindən arxipelaqa gətirilmişdir. Şimal maralı ən ecazkar nümunədir. 20-ci əsrdə Cənubi Georgiyanın şimal sahillərində, burada yaşayan balina ovçuları üçün təzə ət mənbəyi olacaq bir sürünün yaradılmasına başlamaq üçün bir neçə maral sərbəst buraxıldı. Bu sənayenin dayanması və ovçuların getməsi, adadakı şimal maralı nüfuzunda demoqrafik partlayışa səbəb oldu. Yaxın vaxta qədər bu heyvanların təxminən 2500-ü Cənubi Georgiyada yaşayır və ekosistemə böyük ziyan vururdu. Bu səbəbdən 1900 şimal maralının aradan qaldırılmasına yol açan məhv etmə siyasəti həyata keçirildi.

9. Kral pinqvinlərin koloniyası

Burada minlərlə kral pinqvini var. Uçurumların və asılı qalmış buzlaqların, böyük kral pinqvinləri koloniyası olan laqunların mənzərəsinə heyran qalacaqsınız. Cənubi Georgiyanın şimal sahilindəki St. Andrews körfəzinin ağzında, bu on minlərlə quş bir yerə toplaşaraq o qədər kompakt bir kütlə meydana gətirdi ki, onları bir-birindən ayırmaq çətindir. Qoxusu qədər “gurultulu” bir  izdiham, həm təsiredici, həm də unudulmaz bir an. Kral pinqvinlərinin sosial təşkilatı heyranedicidir. Belə ki, valideynlər balalarını birgə böyüdürlər, növbə ilə biri baladan muğayat olarkən o biri balıq tutmağa gedir. Daha sonra, koloniyadakı balalar daha çox qida tələb etməyə başladıqda, böyüklər balıq tutmağa getməzdən əvvəl yan-yana duraraq onları böyük bir uşaq bağçasında(creche) toplayırlar.

10. Cənubi Georgiya Muzeyi

1991-ci ildə açılan Cənubi Georgiya Muzeyi əvvəllər Balina Ovu Stansiyası tərəfindən, 1965-ci ildə stansiyanın bağlanmasına qədər,  işğal edilən bir villa idi. Əvvəlcə yalnız balina ovuna həsr olunmuş muzeydə indi suiti ovu sənayesi və Folklend müharibəsi kimi digər mövzularda da sərgilər var. İsveç dilində "qablar körfəzi" mənasını verən Qryotviken adı, ingilislər tərəfindən suiti piyini nəql etmək üçün istifadə olunan qədim qabları icad edən isveçli tədqiqatçı Johan Gunnar Andersson ilə bağlıdır. Bu bankalardan biri Cənubi Georgiya Muzeyində saxlanılır.