Böyük ehtimalla Avropanın ən sevimli turizm bölgələrindən biri olan Malta, əsrlər boyu Avropa tarixinin qırılma anlarında həmişə mühüm rol oynamışdır. Hal-hazırda isə, günəşli havada təmiz sahillərdə kef etmək istəyənlər səyahətçilər üçün bir maqnit kimidir. Bəs dəniz, günəş və gözəl köhnə şəhərlər xaricində bu ölkə haqqında nə qədər məlumatınız var? Gəlin bir yerdə gerçək Maltanı tanıyaq. Axı bir ölkəyə hazırlıqlı getmək, ordan daha anlamlı xatirələrlə qayıtmağımıza imkan yaradır.
Malta Aralıq dənizində, Siciliya ilə Şimali Afrika arasında bir yerdə yerləşir və onun bu coğrafi mövqeyi hər iki “dünyanın” ən yaxşılarını birləşdirməyinin səbəbidir.
Əsas rəsmi dili unikal Malti dilidir. Bu dil fərqli mədəniyyətlərin Maltaya necə təsir etməsinin təcəssümüdür. Bu dil Avropa İttifaqı tərəfindən rəsmi olaraq tanınan yeganə Sami dili olmaqla yanaşı, həmçinin latın qrafikası istifadə olunan yeganə dildir. Siciliya-ərəb mənşəlli dildə bəzi ingiliscə, italyanca və fransızca sözlərə də rast gəlinir.
Sözün düzü, Maltada hansı dildə danışıldığına görə narahat olmağınız lazım deyil. Maltalılar müxtəlif dilləri çox yaxşı bilir və ingilis dilində danışmağı normativ hesab edirlər. 160 illik Britaniya hakimiyyətinin təzahürü olan ingilis dili 1936-cı ildən bu yana ikinci rəsmi dildir və əhalinin 88% -i bu dildə danışır. Əlavə olaraq, yerli əhalinin təxminən üçdə biri italyan və 10%-i fransızca danışır. Bir turist olaraq sizin üçün əladır, elə deyilmi?
Bəli, Malta, səyahət etmək üçün təhlükəsiz hesab edilir. Maltada bəzi cibgirlik, oğurluq kimi hadisələr baş verə bilir, ancaq siz əşyalarınıza yaxşıca nəzarət etməklə bu kimi hallardan uzaq ola bilərsiniz.
Bu sualın cavabı budur: baxır sizin nə istəməyinizə. Maltada yayın çox isti keçdiyini və həftələrcə temperaturun 35 ° C olduğunu bilməniz yaxşı olar. Buna görə Maltaya səyahət üçün bizim bahar və payız adlandırdığımız fəsilləri seçin, lakin yerli sakinlərin Maltanı iki mövsümlü(yay-qış) olaraq tanımladığını unutmayın. Qış mövsümü qısadır və Malta sizi yanvar / fevral aylarında 10-17 ° C temperaturla, yağış və güclü küləklə qarşılaya bilər.
Maltaya səyahətin bir neçə yolu var. Bu ölkəyə təyyarə ilə bir çox Avropa paytaxtından, Şimali Afrika və Orta Şərqdən həm milli hava yolu şirkəti - AirMalta, həm də low-cost hava yolu şirkətləri uça bilərsiniz.
Maltaya səyahətin digər məşhur yolu isə dənizdir. Ya Aralıq dənizində kruiz gəzintisindəsiniz, ya da yaxtada istirahətdə, fərqi yoxdur, Malta öz qonaqlarını limanlarında qarşılamağa öyrəşib. Dənizlə səyahətdən söz düşmüşkən bunu da qeyd etmək lazımdır ki, bir çox insan Malta səyahətini Siciliya səfəri ilə birləşdirir.
Bəs Maltaya səyahətdən əvvəl nələri bilmək lazımdır? Gəlin Maltaya səyahətdən öncə bilməniz gərəkən 10 şeylə tanış olaq.
Bəli, ölkənin yalnızca Malta adasından ibarət olmadığını və arxipelaqda yeləşdiyini öyrənən də mən də təəccüblənmişdim. Ən böyük və ən əsas ada Malta adası olsa da, ən az onu qədər gözəl ancaq az bilinən Qozo, Komino, St. Paul və digər kiçik adalar var. Daimi yaşayış olan adalar isə, yalnızca Malta və Qozo adasıdır. Hansı adaya səyahət daha yaxşı olar deyə düşünürsünüzsə aşağıdakı məqamı diqqətlə oxuyun.
Maltanın əhalisi təxminən 514,000 nəfərdir. Ərazisinin yığcam olması səbəb ilə əhali sıx məskunlaşıb, ən əsas da Malta adasında. Bir səyahətçi kimi bu sizin üçün iki məna kəsb edir: birincisi, daha orijinal təcrübə üçün digər kiçik adalara üz tutmaq daha yaxşı secimdir. İkincisi, belə bir cəmiyyətdə insanlar arasında daha möhkəm bağlar olur. Hər hansı bir probleminiz və ya sualınız olduğu təqdirdə yerlilərdən soruşub əsaslı cavablar almaq sizi sevindirəcək. Ancaq ölkədə başınıza gələn bəzi xoşagəlməz təcrübələri paylaşmaqdan çəkinin.
Adadakı səyahəti daha da çətinləşdirən isə, avtomobillərin sayıdır. Unutmayın ki, maşınla bir yerə getmək çox vaxt aparacaq, avtobuslar isə cədvəllərinə uyğun olmaya bilirlər. Buna görə də ən yaxşısı bərə və yaxud piyada gəzmək seçimidir.
Əminəm ki, “Game of Thrones”-un bir çox səhnəsinin Maltada çəkildiyini bilirdiniz. Xəbəriniz yox idi? İndi oldu. Maltadakı adalar o qədər gözəldir ki, bir çox Hollivud istehsalı film məhz burda çəkilib. Ancelina Coli və Bred Pittin baş rollarını oynadığı “By the Sea” filmi, “Gladiator“ filmində Rassel Krounun pələnglərlə döyüşdüyü səhnə burda lentə alınmış və 1980-ci ildə “Popeye“ filminin çəkilişləri üçün bir kənd inşa edilmişdir. Rəngarəng Sweethaven kəndi hələ də ziyarətçilər üçün açıqdır, amma Manoel adasındakı “Game of Thrones” əraziləri yox. Bir çox onlayn rəylərə görə, bu yer ancaq xüsusi günlərdə, bəlkə də ayda bir dəfə açıq olur. Əgər Maltaya səyahətinizin səbəbi bu yerdirsə, diqqətli bir şəkildə araşdırma aparın.
Bu xalq həm Aralıq dənizi, həm də ərəb mətbəxinin dadlarından təsirlənən milli mətbəxi ilə qürur duyur. Mütləq sınamanız gərəkən ən məşhur yemək - pastizzidir. Malta mətbəxindən misal göstərə biləcəyimiz başqa dadlı yeməklər isə lampuki pie, rabbit, bigilla, və qassatat-dır.
Maltanın paytaxtı olan bu tarixi şəhər xüsusilə gözəldir və Vallettanın ən gizli guşələrini yalnızca piyada kəşf etmək mümkündür. Bu dolaşıq, dar küçələrdən keçin, təpəyə doğru dırmanın və özəl biri ilə Günəşin qürubunu seyr etmək üçün ən yaxşı yeri tapın. Bəlkə St. Angelo qalası?
Daha öncə də qeyd etdiyim kimi, avtomobillər Malta üçün əlverişli nəqliyyat vasitəsi deyil. Bəs gəmilər? Tamamilə uyğundur! Gəmilər sizi Maltanın qərb tərəfindəki Mavi mağaraya apara bilər. Günəş batarkən Sliemadan Vallettaya ferribotla səfəri təcrübə edin. Fakt: Qozodakı Lacivərd pəncərə 2017-ci ildə çökdü, bu səbəbdən gəmi səfərinizdə onu görəcəyinizi düşünməyin.
Bir çox səyahətçi Siciliyaya səyahəti zamanı Maltanı da ziyarət edir. Nəticədə, bu italyan adası arxipelaqın 93 km şimalındadır və ora getmək ferribotla yalnızca 90 dəqiqə vaxtınızı alacaq. Eynisi əks tərəfdən səyahət üçün də keçərlidir və bu bir günlük səyahət üçün çox əlverişlidir.
Həvari Luke və Həvari Pavel təxminən 60-cı illərdə bu adada batmışdılar, buna görə də Malta Xristian dininin ilk irəli qarovullarından biri olaraq qəbul edilir. Günümüzdə bunu kilsələrin sayında görmək mümkündür. Yerli əhali qürurla Maltada ilin hər günü üçün ayrı bir kilsə olduğunu söyləyir, amma əslində say daha çoxdur. Haradasa 359!
Maltalılar üçün yay əyləncə mövsümüdür. Hər şəhər və kənd öz müqəddəslərini bir həftə davam edən şənliklərlə yad edirlər. Festivalların son günündə isə dəbdəbəli bir yürüş, gözəl musiqilər və möhtəşəm atəşfəşanlıq olur. Fərqli məhsullar (çiyələk, portağal, zeytun və digərləri) üçün qida mövzulu festivallar da mövcuddur. Partiləri sevirsinizsə, yay, Maltaya səyahət üçün ən yaxşı vaxtdır. Ancaq partilərdə rəqs edərkən özünüzə nəzarət etməyi yaddan çıxarmayın.
Malta ərazsində əsrlər boyu müxtəlif sivilizasiyalar yaşayıb, inkişaf etmişdir. Əsrlər boyu dedikdə doğurdan da çox qədim yerləri nəzərdə tuturam və bu tarixi yerlərdən biri 5000 yaşlı, əhəngdaşında oyulmuş Meqalitik məbəd - Hagar Qim’dir. Maltadakı tarixi yerlərin bir çoxunun piramidalar və Stounhencdən daha qədim olması doğurdan da təəccübləndirici faktdır.