Biz bir də nə zaman səyahət edə biləcəyik?

Dünyada minlərlərlə insanın ölümünə səbəb olan koronavirus pandemiyasına yoluxma halları gün keçdikcə artmağa davam edir. Yoluxma hallarının artıq 3 milyona çatdığı və 200000-dən çox insanın ölümünə səbəb olduğu bu dövrlərdə evdən çıxmaq daha da riskli hal olmağa başlayıb. Evdə bağlı vəziyyətdə qalmaq başlarda bir çoxumuza o qədər də çətin görünməsə də, hal-hazırda hər birimiz bunun düşündüyümüzdən daha çətin olduğunu görürük. Pandemiya səbəbindən bir çox səyahət planları ləğv edilib. Koronavirus pandemiyası səbəbi ilə turizm sektoru da artıq durma nöqtəsinə gəlib. Təəssüf ki, bir ay əvvəl səyahət planları quran insanlar artıq bir də təyyarəyə nə vaxt minə biləcəklərini düşünürlər. Düzdür, sıxılmamaq üçün səyahət etməyi sevənlər olaraq səyahətlə bağlı kitablar oxuyub, filmlər izləyərək vizual səyahətə çıxa bilərik. Lakin bu danılmazdır ki, bu vizual səyahət real səyahətə çıxmanın zövqünü, rahatlığını verə bilməz. Əminəm ki, səyahət etməyi sevənlər olaraq artıq saysız-hesabsız səyahət planları qurmusunuz və qurmağa davam edirsiniz. Gününün hər saatını evdə keçirdiyindən, çox səyahət etməyən insanlar belə səyahət planları qurmağa başlayıblar. Evdə qaldığımız bu dövrlərdə isə demək olar ki, bütün bu insanların səsləndirdiyi ortaq suallar var: Nə vaxta qədər evdə qalacayıq? Biz bir də nə vaxt səyahət edə biləcəyik?

Səyahət yenidən nə vaxt təhlükəsiz olacaq?

Yəqin ki, bu sualların cavabını həmin an gəlib çatana qədər heç vaxt dəqiq bilməyəcəyik. Səbəbi isə odur ki, virusun yayılma tempi, təsiri hər bir ölkə üçün eyni deyil. Mütəxəssislərin fikrinə görə isə koronavirus pandemiyasından qurtulmağımız üçün peyvənd tapılmalıdır, yəni ona qədər virus daima aramızda olacaq və tamamilə qurtula bilməyəcəyik. Bu isə o deməkdir ki, peyvənd tapılana qədər səyahət etmək olduqca risklidir. Peyvəndin tapılması isə minimum 1 il sonra mümkün olacaq. Lakin virusun yayılmasının qarşısını almaq mümkün olsa və dövlətlər bunu idarə edə bilsələr yəqin ki, peyvəndin tapılmasını gözləməyimizə ehtiyac qalmaz və risk minimum səviyyədə olar. Bunun üçün virusun ölkələrə təsirinin qısa analizinə baxaq. Bir neçə həftə əvvələ qədər virusun mərkəzi olan Avropada yoluxma halları hələ də artmağa davam edir. Xüsusən də İspaniya, İtaliya, Fransa, Almaniya və İngiltərə ilk sıralarda yer alır. İngiltərə karantin rejimini daha üç həftə uzatdı, bu isə o deməkdir ki, may ayının ortasına qədər bu ölkədə karantin tədirbirləri davam edəcək.

Qardaş ölkə Türkiyədə, qonşu ölkə İran və Rusiyada belə bir günə minlərlə yoluxma halları qeydə alınır. Son həftələrdə virusun mərkəzi halına gələn Amerikada isə yoluxma halları rekord həddə çatıb. Koronavirus pandemiyasının yayılmasının qarşısının alınmasının çox çətin olduğu Amerikada yoluxanların sayı artıq bir milyona çatıb və gün keçdikcə sürətli şəkildə artmağa da davam edir. Bütün bunlar o deməkdir ki, bu sadaladığımız ölkələrə uzun müddət səyahət etmək mümkün olmayacaq. Avropadan, Amerikadan və qonşu ölkələrimizdən fərqli olaraq, Asiyada vəziyyət nisbətən daha yaxşıdı. Virusun ilk çıxdığı ölkə olan Çində yoluxma halları olduqca aşağı səviyyəyə düşüb və insanlar normal həyatlarına geri dönüblər. Buna Yaponiya və Cənubi Koreyanı da misal göstərmək olar. Əlbəttə ki, Asiyada da vəziyyəti kritik olan və bu həddə yaxınlaşan ölkələr də var. Buna son zamanlarda yoluxma hallarının artdığı Hindistanı misal göstərə bilərik.

Koronavirus dönəmində səyahət

Bəzi ölkələrin hesabatlarında Covid-19 pandemiyasına yoluxma halları azaldıqca, hökümətlər bəzi qadağaları ləğv edir, bəzi məktəblərin, mağazaların və ictimai yerlərin açılmasına icazə verirlər. Bunun indiki şəraitdə nə qədər doğru olması isə sual altındadır. Əlbəttə ki, bunun doğru olub-olmaması ölkəyə görə də dəyişir. Məsələn İtaliyada yoluxma halları sürətlə artmağa davam etməsinə baxmayaraq ölkədə kitab mağazaları, uşaq geyimləri dükanları açılır. İspaniya isə İtaliyadan fərqli olaraq  mağazaların bir müddət bağlı qalacağını qeyd edib. Lakin İspaniyanın fabrik işçiləri işə qayıdarkən, İtaliyanın fabrikləri (dərman və qida emalı zavodları istisna olmaqla) hələ də bağlıdı. Çexiyada çölə çıxdıqda maska taxmaq məcburi olsa da, Danimarkada belə deyil deyil. Eyni zamanda Danimarka yoluxma hallarında azalma müşahidə etdikdə məktəblərin açılmasına qərar verdi. Bu addım isə hökümətin ölkə daxilində çoxlu sayda tənqidlərlə üzləşməsinə səbəb oldu. Danimarkanın baş naziri Mette Frederiksen isə bu addıma belə bir fikir bildirdi: “ Əgər məktəbləri indi açsaq infeksiya yenidən kəskin şəkildə artacaq və yenidən başa dönüb ciddi karantin rejiminə qayıtmalı olacayıq “. Yəqin ki, Mette Frederiksenin fikri ilə hamımız razıyıq. Tez bir zamanda səyahət edə bilmək üçün tələsməmək lazımdır, əks halda bu yenidən səyahət edə bilməyimizin müddətini daha da uzadacaq. Avropa Komissiyası isə səyahətlə bağlı bunları qeyd edib: “Tətil planları qurmaq üçün hələ ki tələsməməliyik. Hazırda heç kəs iyul və avqust ayları üçün dəqiq, etibarlı bir proqnoz verə bilməz“.

Bu qısa analizdən hər kəsə aydın olduğu kimi beynəlxalq səviyyədə turizmin əvvəlki halına qayıtması, hər ölkəyə tez bir zamanda səyahət edə bilmək olduqca çətin görünür. Yəni nə vaxt və hara gedə biləcəyimiz hər ölkədən asılı olaraq dəyişir.