Qrenlandiyaya səyahətdən əvvəl bilsəydim dediyim 10 şey

Bu dəfə şey-şüylərimizi yığıb dünyanın ən böyük adası olan Qrenlandiyaya gedirik. Bura mavinin fərqli tonlarında parlayan buzlaqlara və meqa adanın təxminən yüzdə 80-ini əhatə edən geniş bir buz örtüyünə ev sahibliyi edir. Son on ildə Qrenlandiya yavaş-yavaş, amma əmin addımlarla məcərapərəst səyahətçilər üçün populyar bir məkana çevrilməyə başlayıb. Qrenlandiya 2016-cı ildə adaya kruizlə səyahət edib burada qısa bir müddət dayananları nəzərə almadan, 80.000-dən çox xarici qonaq qəbul etdi. Bu, digər dövlətlərə nisbətən az ola bilər. Bu yazıda Qrenlandiyaya səyahət etməzdən əvvəl hər kəsin diqqət yetirməli olduğu 10 şeyi sizinlə bölüşəcəyəm.

1. Qrenlandiya haradadır?

Google-a əsasən ada ilə bağlı ən çox axtarılan suallardan biri "Qrenlandiya haradadır?" sualıdır. Qrenlandiya Kanadanın şimal-şərqində, İslandiyanın şimal-qərbində, Şimal Buzlu okeanı ilə Şimali Atlantik okean arasında yerləşir. Əraziyə yalnız dünyanın ən böyük adası - Qrenlandiya deyil, yüzdən çox digər kiçik adalar da daxildir. Bir ada olaraq Qrenlandiyanın 44.087 mil uzunluğunda sahil xətti ilə quru sərhədləri yoxdur.

Adanın harada olduğunu öyrəndiyimizə görə başqa bir sualla qarşılaşırıq: Qrenlandiyaya necə gedə bilərəm? Qrenlandiya ilə başqa ölkələr, hətta adada yerləşən şəhərlərin belə bir-biri ilə aralarında heç bir yol və ya qatar olmadığından, kəşf etmək istədiyiniz şəhərə birbaşa səyahət etmək istəyə bilərsiniz. Təəssüf ki, Şimali Amerika ilə Qrenlandiya arasında birbaşa uçuş yoxdur. Bununla birlikdə, səyahətçilər üçün ən asan alternativ İslandiyanın paytaxtı Reykyavik üzərindən tranzit uçuşlar olacaq.

2. Ada hansı ölkəyə məxsusdur?

Qrenlandiya Danimarka Krallığının tərkibində suveren bir ərazidir. Coğrafi olaraq Şimali Amerika "dünyasının" üzvü olmasına baxmayaraq, bir əsrdən artıqdır ki, ada tarixi və mədəni baxımdan Avropa ilə, daha doğrusu, Norveç və Danimarka ilə uyğunlaşıb. Avropa Birliyinə üzv qonşu – İslandiyanın da Qrenlandiyaya təsiri inkar edilə bilməz. Sakinlərin böyük hissəsi, kökləri Alyaskadan gələn və XIII əsrdə adada məskunlaşmış inuitlərdir . Bəs Qrenlandiya hansı ölkəyə aiddir? Danimarkaya! Skandinaviya ölkəsi Qrenlandiyanın bütün büdcə gəlirlərinin üçdə ikisinə qatqı sağlayır, qalan hissəsi isə əsasən balıqçılıqla təmin edilir.

3. Qrenlandiyaya səyahət üçün ən yaxşı vaxt

Bir çox insan deyəcək ki, Qrenlandiyaya səyahət üçün ən yaxşı vaxt iqlimin daha mülayim olması və daha az yağış və ya qar yağma ehtimalı səbəbindən yay aylarıdır. Şəxsən mən bu fikirlə razılaşmazdım. İnanıram ki, bu, nə axtardığınızdan asılıdır. Qrenlandiyaya yay aylarında səyahət etmək şimal işıqlarını görmək və ya it xizəyi sürmək üçün fürsətinizi avtomatik olaraq itirmək deməkdir. Ancaq yaxşı tərəfdən baxsaq, günlər daha uzun və daha canlıdır, bu da adanın daha çoxunu kəşf etmənizə imkan yaradacaq. Gördüyünüz kimi, Qrenlandiyaya səyahət etmək üçün ən yaxşı vaxtın hansı olduğunu söyləmək çox çətindir və inanıram ki, uyğun vaxtı səfər planınıza görə seçməlisiniz. Deməli, Qrenlandiya ilə bağlı ən yaxşı şeylərdən biri hər hansı bir qonağı məmnun edə biləcək hava şəraitidir.

4. Adanın paytaxtı – Nuuk

Qrenlandiyaya gedərkən həm paytaxt, həm də adanın ən çox ziyarət edilən yeri - Nuuku ziyarəti əldən buraxmamalısınız. Şəhər xüsusilə Qrenlandiyadakı digər şəhərlərə nisbətən möhtəşəm kafe və restoranlar da daxil olmaqla, mükəmməl infrastruktura sahib olması ilə tanınır. Qrenlandiyaya gələn turistlərin ən sevimli məşğuliyyəti Old Colonial Harbour (Köhnə müstəmləkə limanı) ətrafında gəzməkdir.

Şəhərin qurulması bu limanla sıx bağlıdır, maraqlıdır ki, müstəmləkə limanı Nuukun ən qədim hissəsidir. 1721-ci ildə danimarkalı missioner Hans Egede buraya ayaq basdı və yerləşdi, Nuuku quran şəxs oldu. Şəhəri bir ticarət məntəqəsi olaraq qurdu. Həmin andan etibarən şəhər inkişaf etməyə başladı və tədricən Qrenlandiyanın inzibati paytaxtı və hökumətin mərkəzi oldu. Egedenin binası bu gün də dəniz kənarında, onlarla parlaq hündür damlı skandinav evlərinin arasında dayanır. Bununla birlikdə, Qrenlandiya hökuməti tərəfindən rəsmi mərasimlər təşkil etmək məqsədilə istifadə edildiyinə görə, ev ictimaiyyətə açıq deyil, lakin limandakı yeganə maraqlı yer də deyil.

5. Qrenlandiya Milli Muzeyi

Müstəmləkə limanının düz arxasındakı Qrenlandiya Milli Muzeyini ziyarət etməklə Qrenlandiyanın tarixi ilə bağlı çox maraqlı və möhtəşəm faktları kəşf edin. Qrenlandiyadakı ən böyük mədəniyyət tarixi muzeyi, dünyanın hər yerindən tarixi əsərləri və fotoları bir araya gətirir, buna görə səyahətiniz zamanı bütün adanı gəzməyə vaxtınız olmayacaqsa, sadəcə bu muzeyi ziyarət etməklə adanın geri qalan hissələri haqqında fikir əldə edə bilərsiniz. Qrenlandiya Milli Muzeyi Qrenlandiyanın 4500 ildən qədim tarixinin böyük bir hissəsini sənədləşdirən eksponatlara sahibdir: ilk Arktik Daş dövrü mədəniyyətlərindən, Norse koloniyalarına, Thule mədəniyyətinin ortaya çıxmasına qədər.

6. Ilulissat fyordu

Ilulissat buz fyordu, Qrenlandiyanın ən çox ziyarət edilən bölgələrindən biridir və 2004-cü ildə YUNESKO-nun Ümumdünya irsi siyahısına salınıb. Disko körfəzindəki sahilin buzla örtülü bu möhtəşəm hissəsi, aysberqlərin buzlaqlardan ayrılaraq suya düşdüyü yerdir. Bəzən buzlaqlardan ayrılan aysberqlərin hündürlüyü çox yüksək olur, daha dəqiq desək bir kilometrə qədər və onlar illərlə parçalanmadan qala bilirlər. Maraqlısı budur ki, böyük aysberqlər adətən 40-45 dərəcə şimalda - Birləşmiş Krallıqdan daha cənubda və Nyu-Yorkla bərabər olana qədər batmırlar.

7. Şimal işıqları (Qütb parıltısı)

Qrenlandiya ilə bağlı ən yaxşı şeylərdən biri, şimal işıqlarını müşahidə edə bilməyinizdir. Şimal işıqları tez-tez "Yer üzündəki ən böyük işıq tamaşası" olaraq adlandırılır, buna görə də Qrenlandiyaya səyahətinizdə bu ecazkar təbiət hadisəsini buraxmamalısınız. Şimal işıqlarının digər adı avroradır. Əgər yalnızca avroranı seyr etmək məqsədi ilə səyahət etmək niyyətindəsinizsə, səfərinizi qışa planladığınızdan əmin olun. Noyabr və mart aylarında hər hansı bir anda şimal işıqlarını görmək üçün ehtimal var, ancaq gecələr daha qaranlıq olduğundan dekabrdan fevral ayına qədərki zaman onları görmək üçün ən yaxşı vaxtdır. Qrenlandiya üzərindəki şimal işıqları barizdir.

8. Qrenlandiya yeməkləri

Ölkənin sərt iqlimi mövcud qida mənbələrinin müxtəlifliyini ciddi şəkildə məhdudlaşdırır. Bununla birlikdə, Qrenlandiya mətbəxi ziyarətçilərə xəyal edə biləcəyinizdən daha çox şey təqdim edir. Qrenlandiya ilə əlaqəli yaxşı şeylərdən birinin təzə dəniz məhsulları və vəhşi heyvanlar olduğunu desəm səhv etmərəm. Heç bir şəkildə buraxmamalı olduğunuz ilk şey quzu ətidir. Qrenlandiyanın bütün quzuları Cənubi Qrenlandiyanı əhatə edən təsərrüfatlardan gəlir və quzunun ideal şəkildə rozmarin və Arktik kəklikotu ilə dadlandırılmış və daha sonra yavaş-yavaş qovrulmuş sulu ətini dişləyən zaman özünəməxsus bir ləzzətin dadına baxırsan. İkincisi ölkənin kulinariyasının rəmzi halına gəlmiş şimal maralı ətidir. Həm kişilər, həm də qadınlar payızda ondan müxtəlif yeməklər bişirmək məqsədilə xüsusi şimal maralı ovuna çıxırlar. Ancaq bunu əksər restoranlarda da sifariş verə və Qrenlandiya mətbəxinə “dala” bilərsiniz.

9. Vikinq xarabalıqları

Norveç mənşəli İslandiya vikinqlərindən olan Kürən Erikin ayaq izləri Qrenlandiya tarixinə bir neçə addım daha yaxınlaşmanızı və ada haqqında daha çox məlumatlı olmanızı təmin edir. Vikiqnlərdən 5.000-inin burada özlərinin ən yaxşı dövrlərində məskunlaşdığı iddia edilir. Məskənlərin niyə dağıldığı hələ də məlum deyil. Xarabalıq yerlərə tur keçmişə, bu cəsur ovçu-yığıcıların həyatlarına doğru maraqlı bir səyahətdir. Şəhərdə Hvalsey fyordu kilsəsi də daxil olmaqla bir çox vikinq xarabalığı var. Bir sözlə, tarixə vurğunsunuzsa, Qrenlandiya səyahətiniz zamanı bu yeri mütləq ziyarət etməlisiniz.

10. Balinaları seyr etmək

Qrenlandiya sularında həm təhlükəsiz, həm də vəhşi heyvanların olması ilə övünür. Adanın balinaları krillərin və balıq sürülərinin onları apardığı hər yerə asanlıqla üzürlər.

Turistlər üçün Qrenlandiyada ediləcək ən yaxşı şeylərdən biri balinalarla daha yaxın olmaqdır. Əksər fyordlar yayda yoxa çıxır və iyun, iyul ayları möhtəşəm sahil xətti boyunca aysberq balıqçılığı və balina seyri üçün ən yaxşı aylardır. Turlar əsasən Qeqertarsuaq, Nuuk və Aasiaat kimi böyük şəhərlərdən başlayır.

Sizə adanın cənubuna yönəlməyinizi şiddətlə tövsiyə edirəm. Burada torpaqdan daha çox suyun olduğu geniş fyord sistemi var ki, xüsusilə fin və minke balinaları (iki yayğın balina növü) burada oynamağı sevir. Yelkənçilik gündəlik səyahət üsulu kimi populyardır və hətta şəhərlər və kəndlər arasındakı bu sürətli gediş-gəliş belə, balinaları seyr etmək üçün bir fürsətdir, yəni həqiqətən də balinaları axtarmaq üçün xüsusi səy göstərməyinizə və ya çətinlik çəkməyinizə ehtiyac yoxdur