Yəmən tətiliniz zamanı ziyarət etmək istədiyiniz yerlərdən biri deyil. Həqiqətən də bu haqda düşünərkən ağlınıza çoxlu sual gəlir. "Yəmənə səyahət təhlükəsizdirmi?" sualı yəqin ki, hamısından daha əhəmiyyətlidir. Buna cavab həm hə, həm də yoxdur! Yaxşı görək, hökumətlərin vətəndaşlarını Yəmənə səyahət ilə bağlı xəbərdar etməsindən və əlbəttə ki, Yəmən müharibəsindən dolayı başqa şey ola da bilməzdi!
Ancaq əgər siz kəşf etmək istəyi ilə yalnış düşüncələrin baryerlərini qırmağa cəsarət edən bir səyahətçisinizsə, o zaman məmnun olacaqsınız. Bundan əlavə, müsəlmanlara zəvvarlıq məqsədi ilə həyatlarında ən azı bir dəfə Yəmənə səyahət etmələri tövsiyə olunur.
Yəmən, Ərəbistan yarımadasında ziyarət edilməsi gərəkən məftunedici yerlərdən biridir. Yəmənlə bağlı hər şey dəhşətli deyil. Doğurdan da Yəmənlə bağlı bəzi xüsusi şeylər də var. Yəmən müharibəsi və sərt qanunların olmaması ilə bərabər, Yəmənlə ilə əlaqəli bir çox müsbət məqam görə bilərsiniz. Yəmənə səyahət etmək düşündüyünüz qədər çətin, təhlükəli və ya riskli deyil! Buyurun, səyahətçilərin Yəmənə səyahətdən əvvəl bilsəydim dediyi 10 şey. Bu təfərrüatlarla yanaşı, bu bloqda Yəmənə səyahət üçün məsləhətlər haqqında da məlumat əldə edəcəksiniz.
Sokotra adası, Yəmən ilə Somali arasında yerləşən, ancaq rəsmi olaraq Yəmənə məxsus olan təcrid olunmuş bir adadır. Bu ada yer üzündəki bəzi bənzərsiz mənzərələrə və həyat formalarına ev sahibliyi edir. Burada yaşayan bitki növlərinin 37% -nin və sürünənlərin 90% -nin başqa yerdə olmadığı düşünülür.
Yəmən vizası ilə yalnızca Sokotra adasına səyahət də planlaşdıra bilərsiniz. Bununla birlikdə, viza almaq asan bir proses deyil və üstəsindən gəlmək üçün bir-iki əngələ səbəb olur. Yəmənə səyahət haqqında məsləhət almaq üçün üçüncü bir şəxsdən kömək almanız lazım ola bilər.
Yəmənlə əlaqəli bir neçə diqqətəlayiq şeylərdən, UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına salınmış yerlər ön plandadır. Bunlardan üçü mədəni, biri isə təbiidir. Bunlar köhnə Səna şəhəri, Zabid tarixi şəhərciyi, köhnə divarlı Şibam şəhəri və Sokotra arxipelaqıdır.
Üstəlik Yəmən zəngin mədəni irsə və tarixə sahib bir ölkədir. Hökumət Ümumdünya İrsi Mərkəzinin standartlarına cavab verən 10 yer daha müəyyən edib. Beləliklə, daha çoxunu tapmaq istəyən irs pərəstişkisinizsa, Yəmən həqiqətən də əldən verməməniz gərəkən bir yerdir.
"Yəmən haradadır" sualı son dərəcə uyğun bir cavaba aparır. Bura Ərəbistan yarımadasının cənub ucunda və Oman ilə Səudiyyə Ərəbistanı arasında yerləşir. Ədən körfəzi, Ərəbistan dənizi və Qırmızı dənizlə əhatə olunmuş Yəmən, bölgədəki ən aktiv gəmi yollarından birinə ev sahibliyi edir.
Ədən limanı böyük gəmilərə xidmət göstərə bilən “Deepwater” limandır. Avropa və Uzaq Şərq arasında olan bu liman Süveyş kanalı üzərindən neft başda olmaqla ən vacib ticarət yollarından birini tutur. Bu ticarət yolu Yəmənlə əlaqəli ən diqqətəlayiq müsbət şeylərdən biridir.
“Arabia Felix” yəni Xoşbəxt Ərəbistan adı ölkəyə yüksək dağların cəlb etdiyi yağış sayəsində torpağın münbit olması səbəbilə verilmişdi. Bəs Yəmən səadət və xoşbəxtlik baxımından indi haradadır? Aclıq, xəstəlik, ölüm və davam edən Yəmən müharibəsi kimi şiddətli insanlıq böhranı, buranın hər zamankındən daha az "xoşbəxt" olmasına gətirib çıxardı. Buna baxmayaraq, hələ də Yəməndə araşdırılmağı və paylaşımı gözləyən yaxşılıq payı var. Daha dərindən baxsanız Yəmənlə əlaqəli bir çox xüsusi şey var.
Ən çox yayılmış qəhvə sözcüyü, Mokkanın, Yəməndəki "Al Makha" adlanan kiçik limandan qaynaqlandığını bilirdinizmi? Bura dünyada ilk qəhvə çəkirdəklərinin ticari olaraq göndərildiyi yerdir. Ərəb Mokka çəkirdəyi burada hələ də çox miqdarda yetişdirilir və Yəməni qəhvə ixrac edən lider ölkələrdən biri edir. Yəmən qəhvə çəkirdəklərinin qiyməti yüksəkdir və kilosu 15.000 Yəmən valyutasına başa gəlir.
Çox məşhur Yəmən qəhvəsini və ya "kawa"-nı sınamağı unutmayın. Yəmən qəhvəsi, şokolad və qoz-fındıqla birgə, tünd və torpaq tonlarına malikdir. Buraxılmaması gərəkən ləzzətli bir təcrübə!
Yəmən xalqı təbiətən ənənəvidir və bu, geyim seçimlərində də əks olunur. Həm kişiləri, həm də qadınları geniş paltarla örtülü görəcəksiniz. Thoob və ya Thwab, kişilərin geyindikləri boş ayaq biləyi uzunluğundakı bir paltardır, Futa ətəyi də məşhurdur. Ən çox istifadə edilən qadın geyimlərindən biri də ənənəvi pərdə tərzindəki geyim - Sana'ani-dir.
Kişiləri köynək, futbolka və kostyum kimi Qərb tərzi geyimlərlə də görə bilərsiniz. Buna baxmayaraq, yəmənlilər “dərisiz şou” ilə əlaqəli çox tələbkardırlar. Beləliklə, paltarınızdan bədəninizin görünməsini minimuma endirmək, yəqin ki, ən yaxşı Yəmənə səyahət tövsiyələrindən biridir!
Quranın bilinən ən qədim nüsxəsi olan Səna əlyazması, 1972-ci ildə "Grand Mosque of Sana"-nın bərpası sırasında Yəməndə tapıldı. Yəmən İslamın dini aspektlərində dərin kökləri olan bir İslam ölkəsidir. Hətta Qurani-Kərimdəki vacib bir hədisdə Həzrəti Məhəmmədin Yəmən haqqında sözləri var.
Adətən, Yəmənin turistləri ziyarətlərini Sənanın köhnə şəhəri və simvolik Sokotra adaları ilə məhdudlaşır. Sənanın kənarında yerləşən Wadi Dhahr bölgəsi görülməyə dəyər. Baxmayaraq ki, sənədlərinizi sərhəddəki hərbi keçid məntəqəsini qoruyanlara göstərməlisiniz. Bu dağ zirvəsi Səna şəhərinə quş baxışı baxmaq imkanı verir və bu doğurdan da fantastik mənzərədir. Bu yeri təpənin başında çay içib istirahət edərkən görülən yerli sakinlərdən başqa çox da ziyarət edən olmur.
Yəmənə, xüsusən də ətraf bölgələrinə səyahət etmənin təhlükəsiz olub-olmadığına dair narahatlıqlarınız varsa, məkanı sizə göstərməsi üçün bələdçi və ya tanıdığınız bir yerli şəxslə ziyarət etməyinizi məsləhət görərdim.
Daş ev kimi tanınan Dar əl-Həcər, 1930-cu illərdə Yəmən hökmdarı İmam Yəhya üçün inşa edilmişdir. Daşla tikilsə də, bu bina bir göydələnə bənzəyir və təməli əvvəlcə nəhəng bir qayadan oyulmuşdur. Dar əl-Həcər kral ailəsi üçün bir yay əyləncəsi olaraq hazırlanmışdır.
Burada ikən, qəsr içərisindəki detallara daha yaxından baxmalısınız. Qəsr girişdə qədim zamanlarda suyun toplandığı quyunu və qədim Yəmən memarlığının zirvəsi olan Qamariya-ni ehtiva edir. Qamariya və ya vitrajdan hazırlanmış rəngli pəncərələr misilsiz və fərqli Yəmən memarlığının ecazkar nümunələridir.
Saleh məscidi Yəməndəki ən böyük məsciddir və Sənada yerləşir. Saleh məscidi, Yəmənin mərhum prezidenti Əli Abdullah Saleh tərəfindən 2008-ci ildə tikdirilib və bu səbəbdən onun adını daşıyır. Prezident məscidə külli miqdarda pul xərclədiyinə görə çoxları tərəfindən diqqət cəlb etdi. O, inşaat üçün təxminən 60 milyon dollar xərclədi, bu da Yəmən valyutası ilə təxminən 15 milyarda bərabərdir.
Buna baxmayaraq, Saleh məscidi ölkədə önəmli bir abidədir və Yəmənin gözəl memarlıq məharətinin yaşayan bir nümunəsidir. Məscid qeyri-müsəlmanlara da açıqdır və Yəmənə səyahət edən turistlər tərəfindən adətən ziyarət edilir.