Səyahət Haqqında Suallar

İlk olaraq, səyahət üçün etibarlı səyahət sənədlərinə sahib olduğunuzdan əmin olun. Müəyyən ölkələr sizdən tranzit və ya turistik viza tələb edir. Həmçinin bəzi ölkələr sizdən səyahət üçün öncədən bəzi tibbi önləmlər almağınızı tələb edir. Səyahətdən öncə bu məlumatı gedəcəyiniz ölkənin səfirlik və ya konsulluğu ilə dəqiqləşdirdiyinizdən əmin olun.

Ən yaxşı versiya bron etməzdən əvvəl bir neçə növ saytları yoxlamaq, provayderin öz vebsaytından əlavə, digər turizm agentliklərinin və böyük axtarış saytlarından məlumat əldə etməkdir.

Yadda saxlayın ki, nə qədər dəyişəbilən tarixlərə sahib olsanız, səyahətiniz üçün sərfəli paketlər tapmağınız daha rahat olacaq. Səyahətinizi gedəcəyiniz ölkənin pik sezonundan bir neçə ay uzaqlaşdırmaq sizə həm daha sərfəli, həm də daha az izdihamlı səyahət yaşada bilər. Cümə və ya Şənbə günlərindənsə, Çərşənbə axşamı və ya Çərşənbə günləri uçuş etməyiniz də sizin pulunuza qənaət etməyinizə gətirib çıxara bilər.

Spesifik tarixdə planlanan spesifik ölkəyə səyahət üçün sərfəli paket tapmaq biraz çətin ola bilər. Səyahətiniz üçün dəyişəbilən tarixlərə və ya səyahət ölkəsinə sahib olmağınız sizin işini hər zaman daha rahat edəcək. Lakin siz bu dəyişiklikləri edə bilmirsinizsə, havayolu xalları və milləri qazanmaq, bəlkə də heç vaxt baş tutmayacaq endirimləri gözləməkdənsə, onlardan istifadə etməyi üstün tuta bilərsiniz.

Bəzən səyahət tarixləri dəqiq tarixlərə müəyyən edilmir. Əgər sizin təyin etdiyiniz səyahət tarixləri sizə kiçik dəyişikliklər üçün imkan verirsə, dəyişəbilən tarixlər sizə təyin etdiyiniz səyahət tarixlərindən 3 gün əvvəl və ya sonraya tarixlər göstərəcəkdir. Bu yolla siz bir və ya iki gün öncə və ya sonra səyahət etsəniz, nə qədər qənaət edə biləcəyinizi görəcəksiniz. Siz, həmçinin “dəyişəbilən həftəsonu/ay” kimi versiyalardan istifadə edib axtarış sahəsini genişləndirərək ən ucuz qiymətləri də tapa bilərsiniz.

Uçuş bileti qiymətləri daim dəyişdiyinə görə öncədən təxmin etmək mümkünsüz ola bilər. Lakin sizə yardımçı olacaq və əlavə ödənişdən qaçınmanızı təmin edə biləcək müəyyən strategiyalar mövcuddur.

Ölkədaxili səyahət üçün, adətən, ən sərfəli qiymətlərə səyahətinizdən 1-2 ay öncə bron edərkən rast gələ bilərsiniz. Beynəlxalq səyahətlər üçün isə, adətən, səyahətinizdən biraz daha öncə qiymətlərlə maraqlanmağa başlamağınız məsləhətdir, xüsusilə də əgər siz dəqiq tarixlərdə və ya pik zamanda səyahət planlayırsınızsa. Mümkündürsə, tətillər, bayramlar və böyük tədbirlərdən 1 ay öncə və ya sonraya səyahət tarixlərinizi dəyişin. Bəzi məşhur səyahət nöqtələri və yay tətili zamanı edilən səyahətlət hətta daha öncədən planlama tələb edir.

Araşdırmalar göstərir ki, əgər siz biletinizi əksər insanalrın aldığı vaxtda, yəni uçuşunuzdan 1-4 ay öncə alsanız, çox güman ki, ən ucuz qiymətlərə rast gələcəksiniz. Bileti almaq üçün düyməni nə çox tez, nə də çox gec sıxın, çünki qiymətlər həm də bahalaşmağa doğru gedə bilir, xüsusilə də səyahət tarixiniz yaxınlaşdıqca.

Bu sual səyahət ekspertləri arasında üzərinə geniş debatlar və müzakirələr aparılmış bir mövzudur. Bəziləri müəyyən bir gündə və vaxtda ən sərfəli qiyməti tapa biləcəyinizi iddia edirlər, məsələn havayolunun vaxt zonası ilə Çərşənbə gecəsi saat 1-də. Faktiki olaraq isə son məlumatlar təsdiqləyir ki, “ən yaxşı gün” teoriyası təsdiqlənməyib. Qiymətlərin həftənin müxtəlif günlərində dəyişməsinə baxmayaraq, qənaət edilən məbləğlər, adətən, minimal olur. Bu isə sizin itirdiyiniz vaxta dəymir.

Tez-tez səyahət edən şəxslər üçün təklif olunan millər, havayolu milləri və ya səyahət xalları havayolu şirkətləri və kredit kartları tərəfindən təklif olunan sadiqlik proqramı nəzərdə tutulur. Adətən, bu millər sizin biletlərə nə qədər pul xərclədiyinizə (və ya kredit kartınızdan xərclədiyiniz məbləğə) əsasən toplanılır.

Anlaşıqlı bir sistem olsa da, buradakı “mil” termini uzunluq vahidi olaraq nəzərdə tutulmur, yəni bu günə qədər uçduğunuz və ya uçacağınız ölkələrin məsafəsini toplamır. Əsas etibarilə, havayolu milləri digər bütün uduş proqramları kimidir: siz aldığınız mallara əsasən xallar toplayırsınız, bu xallar toplanır və siz sonda pulsuz uduş əldə edirsiniz (məsələn, uçuş bileti, qalma yeri, qatar bileti və ya səyahət üçün digər məhsullar).

Ləğv siyasəti bronların ləğvi zamanı geri ödəniş şərtlərini müəyyən edir. Siz bu siyasəti bron etdiyiniz hər şey üçün – uçuş biletləri, kirayə götürdüyünüz maşınlar, mehmanxanalar, attraksionlar və s. üçün nəzərdə tutmalısınız. Bu qaydalar rahat dəyişəbilən olmaqla yanaşı, çox ciddi tənzimlənmiş də ola bilirlər, bu səbəblə də hər hansı bronu etməzdən öncə onlarla tanış olmağınız lazımdır.

Bir çox önəmli sənədinizi özünüzlə götürməyiniz sizi fövqəladə vəziyyətlərdə xilas edə bilər. Biz sizə pasportunuzun dijital və fiziki kopyalarını, sürücülük vəsiqənizi, tibbi sığortanızı, otel bronlarınızı və önəmli telefon nömrələrini özünüzlə götürməyinizi məsləhət görürük.

Səyahət sığortası özündə fərdlərin başına gələ biləcək qəzalar və tibbi müalicə xərcləri, həmçinin yerli və beynəlxalq səyahətlər zamanı gecikmələr və ya pozuntu halları kimi sığorta məhsullarını və çeşidlərini əhatə edən sənəddir.

Bəli. Səyahət sığortasını almaq və ya almamaq sizin gözə aldığınız risk və dözümlülükdən asılıdır. Səyahət sığortası ilə bağlı bir çox variantlar mümkündür. Önəmli olan sizin planladığınız səyahətə ən uyğun olanını seçməyinizdir. Əgər sığorta alırsınızsa, həmin sığortaya nələrin daxil olmasına diqqət yetirin. Səyahətiniz zamanı sığortanızı özünüzlə götürməyinizə ehtiyac yoxdur, ancaq sığorta nömrənizi bilməlisiniz.

Bəzi ölkələr sizdən təhlükəli zonadan səyahət etdiyiniz təqdirdə bəzi peyvəndlərin (sarı qızdırma əleyhinə peyvənd kimi) olunması ilə bağlı sənədləri tələb edə bilər. Bu qaydaları öncədən yerinə yetirmək səyahətçinin öz məsuliyyətindədir.

Hamilə olarkən uçuş qaydaları sizin hamiləliyinizin hansı mərhələdə və sağlamlığınızın hansı səviyyədə olması uyğun şəkildə dəyişir. Xüsusilə də uzun uçuşlar üçün hətta sağlamlığı yerində olan şəxslərin də həkimdən razılıq məktubu olması məsləhətdir.

Adətən, hamiləliyinin 28-ci həftəsinə daxil olmayan şəxslər həkim razılığı olmadan da səyahət edə bilirlər. Hamiləliyinin 36-cı və ya daha sonrakı mərhələsində olan şəxslər isə həkim razılığı ilə belə səyahət edə bilməzlər.

Yadda saxlayın ki, həkim razılığınız uçuşunuzdan maksimum 7 gün öncə alınmış olmalıdır. Razılıq məktubunda ingiliscə həkiminizin adı və soyadı, diplom nömrəsi və imzasının olması məsləhətdir.

Ev heyvanlarınızla birgə səyahət etmək istəyirsiniz? Əksər halalrda ev heyvanlarının daşınması baqaja daxil olmur və bunun üçün əlavə baqaj ödənişləri tətbiq edilir. Tutuquşu və bülbül kimi quşlar, itlər və pişiklər kimi ev heyvanları xüsusi qəfəslərində olduğu təqdirdə kabinə gətirilə bilər.

Canlı heyvanlarla kabində və təyyarədə saxlanılması və birgə səyahət edilməsi üçün rezervasiyalar uçuşdan öncə təsdiqlənməlidir (adətən, ən geci uçuşdan 6 saat öncə). Yadda saxlayın ki, təyyarədən asılı olaraq həmin təyyarə daxilində ev heyvanları üçün ayrılmış say dəyişə bilir. Həmçinin lazımi bütün sənədləri özünüzlə apardığınızdan əmin olun.

Heyvanların daşınması sizin öz ölkənizin qaydaları ilə tənzimlənir. Əlavə məlumat üçün havayolu şirkəti ilə əlaqə saxlayın və təyinat ölkənizin qaydaları ilə tanış olun.

Adətən, siz gitara və skripka kimi kiçik musiqi alətlərini baqaja daxil olaraq özünüzlə apara bilərsiniz. Havayolu şirkətlərinin ümumi ölçü, çəki və uzunluqla bağlı limitləri olduğuna görə siz bu məsələni öncədən nəzərə almalısınız.

Musiqi alətlərinin daşınması xüsusi qayğı tələb edir, ona görə də alətinizə kabinə və təyyarəyə daxil olmazdan öncə zədələnməyinin qarşısını almaq üçün onu bərk qablaşdırmada yerləşdirdiyinizdən əmin olun. Əlavə məlumat üçün isə havayolu şirkətilə əlaqə saxlayın.

Əgər baqajınız səyahət nöqtəsinə çatmayıbsa, havayolu şirkətilə əlaqə saxlayın və təcili şəkildə havalimanında “İtirilmiş Əşyalar Departamenti”-nə müraciət edin.

E-bilet onlayn uçuş bileti aldığınız zaman sizə təqdim olunan elektron biletdir. E-bilet nömrəsi 13 rəqəmli və hər bir sərnişin üçün unikal olur.

PNR və ya qeydlər lokatoru siz bron etdiyiniz zaman əldə etdiyiniz 6 rəqəmli koddur. Siz ehtiyac olduğu təqdirdə bronunuzu bərpa etmək üçün PNR və soyadınızı istifadə edə bilərsiniz. Bir PNR daxilində bir neçə şəxsin məlumatı ola bilər, çünki PNR hər şəxs üçün unikal olmur.

Siz uçuş biletinizi bron edərkən o, sizə elektronik şəkildə (e-bilet) təqdim olunur. Uçuş talonu isə sizin təyyarəyə daxil olma “biletinizdir” və əsasən, aereport qeydiyyatı (check-in) zamanı sizə təqdim olunur.

Uçuş talonu səyahətçiyə aeroportdakı qeydiyyat (check-in) zamanı təqdim olunan, ona nəzərdə tutulan uçuş üçün təyyarəyə minmə icazəsi verən sənəddir. Uçuş talonu minimal halda sərnişinin adını, uçuş nömrəsini, oturacağı, uçuş tarixini və saatını özündə əks etdirir. Uçuş talonu, həmçinin sərnişinin sahib olduğu xüsusi imtiyazları və üstünlükləri (lounge xidməti, öncəlikli giriş) də üzərində məlumat olaraq təqdim edə bilər.

Uçuş talonunu şəxslərə aeroportdakı qeydiyyat məntəqəsində (check-in) və ya onlayn şəkildə təqdim olunur. Onlayn check-in, adətən, uçuşa 24 saat qaldıqdan sonra əlçatan olur. Qeydiyyatı tamamladıqdan sonra siz uçuş talonunuzu çap edə, mobil telefonunuza və ya email ünvanınıza göndərə bilərsiniz.

Onlayn check-in havayolu şirkəti tərəfindən sərnişinlərə uçuş üçün onlayn şəkildə qeydiyyatdan keçmə, oturacaq seçmə, uçuş seçimlərini yeniləmə və talonu çap etmə şansı verən xidmətdir. Siz bu xidməti onlayn olaraq internetə sahib olduğunuz istənilən nöqtədən edə bilərsiniz. Onlayn check-in aeroportda vaxt itkisinin qarşısını alır.

Havayolu şirkətinin vebsaytında check-in bölməsinə daxil olub elektron biletinizin nömrəsini/PNR-ı və soyadınızı qeyd edin. Onlayn check-in edə bilmək üçün sizin check-in vaxtınız aktivləşdirilmiş olmalıdır (adətən, uçuşdan 24-48 saat öncə aktivləşdirilir).

Xeyr. Adətən, onlayn biletinizin çap versiyasını özünüzlə aereporta aparmağınız tələb olunmur. Check-in zamanı siz sadəcə öz şəxsiyyətinizi təsdiq edən sənədi və ya bileti alarkən sizə göndərilmiş rezervasiya təsdiqini təqdim edə bilərsiniz. Check-in masasındakı bütün prosesi siz bilet nömrəniz, rezervasiya kodunuz (PNR) və şəxsiyyət vəsiqənizlə tamamlaya bilərsiniz.

Lakin biz hər ehtimalda sizə e-biletinizin qəbzinin çap versiyasını özünüzlə aparmağınızı məsləhət görürük, çünki bu, aereportun öz tənzimləmələrindən asılı olaraq sizə aeroport mühafizə xidməti və ya immiqrasiya qurumuna təqdim etmək üçün lazım ola bilər.

Məsləhətdir ki, uçuş saatınızdan 2-3 saat öncə aeroporta çatasınız. Bəzi aeroportların müxtəlif check-in müddətləri ola bilər. Gedəcəyiniz aeroport və ya havayolu ilə bu məsələni dəqiqləşdirmək üçün əlaqə saxlayın.

Bu, sizin gedəcəyiniz aeroportdan asılı olaraq dəyişir. Check-in, adətən, uçuşdan 3 saat öncə açılır və uçuşdan 1 saat öncə bitir. Məsləhətdir ki, uçuş saatınızdan 3 saat öncə aeroportda olasınız.  Gedəcəyiniz aeroport və ya havayolu ilə bu məsələni dəqiqləşdirmək üçün əlaqə saxlayın.

Adətən, təyyarəyə sərnişin qəbulu uçuşdan 20-40 dəqiqə öncə sonlandırılır. Bu, sizin gedəcəyiniz aeroportdan asılı olaraq dəyişə bilər. Gedəcəyiniz aeroport və ya havayolu ilə bu məsələni dəqiqləşdirmək üçün əlaqə saxlayın.

Əgər siz adınız və ya soyadınızda hər hansısa bir dəyişiklik etmisinizsə, bu dəyişikliyi sübut edən sənədləri məsələni dəqiqləşdirməkdən ötrü təqdim etməlisiniz. Bu məsələni bildirmək üçün havayolu ilə əlaqə saxlayın.

Atlantik Okeanı üzərindən keçən hər bir uçuş transatlantik uçuş hesab olunur. Məsələn, Avropa, Afrika və ya Orta Şərqdən Amerika Birləşmiş Ştatlarına və ya Kanadaya edilən bütün uçuşlar transatlantik uçuş hesab olunur. 

Uçuşlarının başlanğıc nöqtələri və son məntəqələri arasında 24 saatdan az müddətə olmaqla hər hansısa bir yerdə dayanan və sonra uçuşunu eyni və ya fərqli havayolu ilə davam etdirən sərnişinlərə transfer sərnişinləri deyilir.

Uçuşlarının başlanğıc nöqtələri və son məntəqələri arasında hər hansısa bir yerdə dayanan və sonra bağlayıcı uçuşla eyni bilet nömrəsi altında davam etdirən sərnişinlərə tranzit sərnişinləri deyilir.

Bizə ektronik cihazlarımızı söndürmədiyimiz təqdirdə mobil cihazlarımızın və təyyarənin həssas elektronik sisteminin bundan zərər görə biləcəyi bildirilir. Bu məsələ üzərində hələ də müzakirələr aparılır, ancaq hər ehtimalda bu qaydaya riayət etmək daha məqsədəuyğundur.

Əgər uçuşunuz ləğv edilibsə, nə edə biləcəyinizi öyrənməyiniz üçün təcili olaraq bilet məntəqəsinə yaxınlaşın. Sırada olarkən isə havayolu şirkətinə zəng vuraraq müştəri xidmətlərinin sizə yardımçı ola bilib-bilməyəcəyini öyrənin.

Bilin ki, belə bir situasiyada sizin hüquqlarınız bu məsələdə havayolu şirkətinin günahı olmasından (məsələn, mexaniki gecikmə) və ya olmamasından (məsələn, uyğun olmayan hava şəraiti) asılı olaraq dəyişir. Hər bir havayolu şirkətinin qaydaları fərqli olsa da, əksər hallarda bu gecikmələr və ya ləğvlər zamanı sərnişinlərə növbəti mümkün olan uçuşa biletlərinin dəyişdirilməsi, mümkündürsə, digər vasitəylə uçuşu davam etdirmə və ya istifadə olunmamış bilet üçün geri ödəniş kimi seçimlər təqdim olunur. Bəzi havayolu şirkətləri bu kimi hallarda sərnişinləri yemək vauçerləri, otel imkanı və daxili transportasiya ilə təmin edir.

Bu halın yaşanması havayolu şirkətinə bağlı olmadıqda isə, əksər şirkətlər sadəcə geri ödənişi təmin edir. Əksər havayolu şirkətləri hava ilə bağlı hadisələrdə bilet qiymətlərini dəyişmir, yəni siz növbəti dəfə aeroporta getmək məcburiyyətində qalmadan belə uçuş tarixinizi növbəti tarixə dəyişə bilərsiniz. Əgər siz başqa tarixə yenidən bilet almaq istəmirsinizsə, bu halda hətta sizin biletiniz geri qaytarılmayan şərtlərlə alınmış olsa belə geri ödəniş tələb edə bilərsiniz.

“Hər şey daxil” (all-inclusive) aksiyası, adətən, yalnız bir qiymət daxilində otaq qiyməti, limitsiz yemək, içki, istənilən növ fəaliyyət və əyləncə kimi seçimləri təklif edir. “Hər şey daxil” aksiyalarına daxil olanlar hər paketdə fərqlənə bilər. Seçəcəyiniz otel və ya kurort zonasında bu paketlərə daxil olanları öyrənmək, onların miqdarını və keyfiyyətini müqayisə edə bilmək üçün öncədən araşdırma etməyiniz vacibdir.

Əgər öz ölkənizdə edə biləcəyiniz valyuta dəyişikliyi sizə lazım olan valyutanı təmin etmirsə, narahat olmağa ehtiyac yoxdur. Bunun əvəzinə getdiyiniz ölkədə olan ATM-dən valyuta çıxardın. Əksər hallarda onlar sizə mümkün olan ən uyğun məzənnədə valyuta dəyişikliyi etməyinizə imkan verir, lakin sizin öz bankınız tərəfindən də əlavə xidmət haqqı tutula bilər. Həmçinin, banka bağlı olan ATM-lərin digər ayrıca aparatlardan daha təhlükəsiz olduğunu da nəzərinizdə saxlayın.

Təcili zamanlarda sizə yardımı ola bilsin deyə öncədən bəzi yerlərə nağd pul qoyun. Pulqabınızı itirdikdə, bank kartlarınız işləmədikdə və ya ATM-dən pul çıxarmaq mümkün olmadıqda bu, sizə yardımçı olacaq.

Bu, tamamilə sizin hansı ölkədə olduğunuzdan və sizin mobil operatorunuzun təkliflərindən asılı olaraq dəyişir. Mobil provayderinizin ölkəxarici paketlərilə bağlı maraqlanın. Əgər sizə təklif edilən seçimləri bəyənməsəniz, əlavə bir neçə də seçim yolunuz var. İlk olaraq, siz mobil telefonunuzu uçuş modunda saxlaya və yalnız WiFi-dən istifadə edə bilərsiniz. İkinci variantınız isə telefonunuzu açmağınız və getdiyiniz ölkədə yeni SIM kartlar alaraq onlardan istifadə etməyinizdir. Əsas məsələ odur ki, hər hansısa ölkəxarici paketə və ya yerli SIM karta sahib olmadan mobil şəbəkənizdən istifadə etməyəsiniz, çünki bu sizə çox baha başa gələcək.