İndiyə qədər Cənubi Sudan, Afrika haqqında eşitdiyiniz bütün pis şeyləri və “Cənubi Sudana getmək təhlükəsizdirmi?” sualını unudun. Bu ölkənin bir çox yaxşı tərəfləri var, lakin siz onların nə olduğunu bilmirsiniz. Hətta belə deyə bilərəm ki, günü-gündən çiçəklənən və sürətlə böyüyən Cənubi Sudanın paytaxtı - Cuba həyatınız boyunca ən azı bir dəfə ziyarət etməli olduğunuz şəhərdir. 2018 sülh razılaşmasından sonra ölkə bərabər ölçüdə iş, turizm və macəra məqsədli səyahətlər üçün təqdirəlayiq bir məkana çevrildi.
Cənubi Sudan haradadır? Bəlkə də bu sualın cavabını bilməməyiniz indiyə qədər Cənubi Sudanı ziyarət etməmənizin səbəblərindən biridir. Buna görə gəlin ilk növbədə bu məsələyə aydınlıq gətirək. Cənubi Sudan şimal-şərq Afrikada yerləşir və şimalda Sudan, qərbdə Mərkəzi Afrika Respublikası, cənubda Konqo Demokratik Respublikası, Kenya və Uqanda, şərqdə Efiopiya ilə həmsərhəddir. Cənubi Sudana səyahət etmək üçün bir çox səbəb var və əminəm ki, aşağıda sadaladıqlarımdan heç olmasa biri sizi Cənubi Sudan üçün viza almağa vadar edəcəkdir. Gəlin bu səbəbləri birlikdə oxuyaq.
Boma Milli Parkı ziyarət ediləcək yerlər siyahınızdadırsa, Cənubi Sudan səyahətiniz çox yaddaqalan olacaq. Milli park təxminən 22.800 kvadrat kilometr ərazini əhatə edir və ölkənin Efiopiya ilə sərhədi yaxınlığında yerləşir.
Boma Milli Parkının ən heyrətamiz xüsusiyyətlərindən biri mart-aprel və noyabr-yanvar aylarında müşahidə olunan vəhşi heyvanların köçüdür. Buradakı köç ceyranlar, koblar və digər antilop növləri daxil olmaqla təxminən iki milyona yaxın heyvanın hərəkətini əhatə etdiyi üçün unikaldır. Köçmə Sudddan başlayır və Bandingilo Milli Parkına, Boma Milli Parkına və daha sonra Efiopiyaya qədər uzanır.
Miqrasiyanın pik mərhələsinə çatmaq istəyirsinizsə, bölgənin yağış şərtlərinə görə səyahət etməlisiniz. Heyvanlar mart və aprel ayları arasında, yağışlar artdıqda hərəkətə keçir və otların daha yaşıl olduğu noyabr və yanvar ayları arasında yenidən geri dönürlər.
Şübhəsiz ki, Cənubi Sudana səyahət zamanı Bandingilo Milli Parkında keçirəcəyiniz maraqlı vaxtdan zövq alacasınız. Park ölkənin Ekvator bölgəsindədir. Təməlinin atıldığı 1992-ci ildən bəri turistlərin çox ziyarət etdiyi məkanlardan birinə çevrilə bilməmişdir. Milli park 10.000 km2-dən çox əraziyə yayılmışdır.
Bandingilo Cənubi Sudandakı ən dəyərli milli parklardan biridir, çünki bu park da vəhşi təbiətin böyük köçünə şahidlik edir. Milli park zürafələr, fillər, aslanlar, çitalar və ceyranların da daxil olduğu bioloji müxtəlifliyi ilə fərqlənir.
Afrikanın tarixi və ölkələrinə əlamətdar dəyişikliklər gətirmiş liderləri haqqında daha çox məlumat əldə etmək istəyirsinizsə, John Garang sizin marağınızı cəlb edəcəkdir. Cənubi Sudanın çox hörmətli keçmiş lideri olan bu şəxs Uqandadakı iclasdan qayıdarkən vertolyot qəzasında həyatını itirib.
John Garang Cənubi Sudan müstəqillik qazananadək Sudan hökumətinin zalım rəhbərliyinə qarşı qurtuluş müharibələrinə başçılıq etmişdir. Vətəndaşların və qonaqların bu ulu öndər haqqında məlumat əldə etmələri və xatirəsini yad etmələri üçün Cənubi Sudanın paytaxtındakı Millətlər prospektində (müstəqillik festivallarının qeyd olunduğu yer) böyük bir məqbərə inşa edilmişdir. Abidə ciddi şəkildə qorunur və heç bir problemlə üzləşmədən giriş edə bilmək üçün nəzakətli şəkildə ziyarətçilər kitabını imzalamağınız tələb edilir.
Cənubi Sudana səfər barədə danışarkən insanların verdiyi əsas suallarından bəziləri bunlardır: "Cənubi Sudana getmək təhlükəsizdirmi?" və ya "Cənubi Sudan müharibəyə qarşı hansı tədbirləri görüb?". Qeyd etmək lazımdır ki, 2018-ci ildə imzalanmış sülh sazişindən sonra qonaqların ölkəyə qorxu və narahatlıq hiss etmədən gəlmələri üçün daha dinc bir atmosfer yarandı.
Kilsələrin və digər ibadətgahların meydana çıxması isə gənc nəslin birliyini artırdı. Məsələn, Bütün Müqəddəslər kafedralı Cubada bir çox nüfuzlu insanı cəlb edir və bir araya gətirir. Bu kafedral həm də Cubadakı əsas ibadət mərkəzidir və Gombura və Lanya küçələri arasında yerləşir.
Cənubi Sudan geniş Cənubi Sudan əhalisini təşkil edən və ortaq bir şeyi - güləşi paylaşan bir neçə qəbilədən ibarətdir. Güləş bu qəbilələrin çoxu arasında məşhur olan və birləşdirici amil kimi tanınan ənənəvi idman növüdür. Böyük bir tamaşaçı kütləsi qarşısında bir-birlərinə meydan oxuyan çılpaq sinəli iştirakçıların güləşini sevəcəksiniz. Qalib gələnlərə bir neçə baş iribuynuzlu heyvan mükafat verilir. Bu həyəcan verici idman tədbirlərindən yalnız həftə sonları zövq ala bilərsiniz.
Cənubi Sudan ən asan əldə edilə bilən giriş, çıxış və viza tələblərinə malik ölkələrdən biridir. Ölkənin giriş və çıxış tələblərinə əməl etdiyiniz müddətcə ölkəyə daxil olmaq və ya ölkəni tərk etmək elə də çətin olmayacaq. Əsas tələb pasportunuzda iki boş səhifənin olması və giriş tarixinizdən altı ay sonraya qədər etibarlı olmasıdır.
Səyahətdən əvvəl sarı qızdırma peyvəndi olmağı da unutmayın. Cənubi Sudana ilk dəfə gəlirsinizsə və üç gündən çox qalmağı planlaşdırırsınızsa, Cənubi Sudanın paytaxtının hara olduğunu öyrənib orada qeydiyyatdan keçməlisiniz. Cubadakı İmmiqrasiya və Əcnəbilərə Nəzarət Departamenti sizə uzunmüddətli qonaqlama üçün qeydiyyatdan keçməkdə kömək edəcəkdir.
Cənubi Sudana gedib Dinka xalqı ilə əlaqə yaratmamaq kimi bir şansınız yoxdur. Niyə? Çünki onlar Cənubi Sudandakı ən təsir edici və ən böyük qəbilə qrupudur. Bir çoxunun bu yaxınlarda paytaxta və digər inzibati əyalətlərə köçməsinə baxmayaraq, qəbilə üzvlərinin əksəriyyəti köçəri həyat tərzini seçib.
Dinkada mal-qara fərdlərin və ailələrin rifah vəziyyətinin statusunu təyin edir. Qəbilə daxili evliliklərdə bəzən gəlin üçün 400 baş mal-qara istənir. Mal-qara düşərgəsi 600 başdan çox heyvana ev shaibliyi edə bilər ki, bu da Dinka qəbiləsinin heyvandarlıqda nə qədər dərin bir kök saldığını sübut edir. İribuynuzlu heyvanlar sahiblərinə demək olar ki, yaşamaq üçün lazım olan hər şeyi təchiz edir. Cubada şəhərin mərkəzindəki mal-qara bazarına baş çəkib mal-qaranın bazara aparıldığını görmək olar. Böyük, uzun buynuzlu ağ buğalar göz oxşayacaqdır.
Cənubi Sudan ehtimal ki, Uqanda raftinqi üçün günü-gündən populyarlaşan rəqibdir. Yüksək adrenalin dolu fəaliyyətlərdə iştirak etməkdən ya da raftinqə baxmaqdan zövq alırsınızsa Cənubi Sudan səfəri tam sizlikdir. Belə ki, Nil çayı üzərindəki Nimule yaxınlığında raftinq briqadası yaradılıb və peşəkarlar Nilin çılğın sularından paytaxt Cubaya tərəf üzürlər.
Burada sürət yeganə maneə deyil. Yolda begemot, timsah, fil, antilop və primatlar da daxil olmaqla müxtəlif heyvanlarla qarşılaşmalı olacaqsınız. Cubada olduğunuz zaman hər hansı bir raftinq şirkəti ilə "whitewater rafting trip" səfəri bron edə bilərsiniz. Şirkət sizi paytaxtdan götürəcək və Nimule Milli Parkındakı Fola şəlaləsinə aparacaq və beləcə səkkiz kilometrlik raftinq təcrübəsi yaşadacaq.
Cənubi Sudandakı Kidepo Oyun Rezervi Uqandadakı böyük Kidepo Vadisi Milli Parkına bağlıdır. Qoruq Cənubi Sudanın ən cənub hissəsində yerləşir. Qoruq 1200 kvadrat kilometr ərazini əhatə edir. Buraya ziyarət etməyi sevmək üçün keçərli səbəblərdən biri də buradakı heyvanların mehribanlığıdır. Heyvanlar insanları sevir və fillərlə yaxın münasibət qurub bundan həzz almaq imkanınız var. Defassa su keçisi kimi digər heyvanlarla da tanış ola bilərsiniz.
Cənubi Sudana səyahətinizi sonlandırmaq üçün Bor bölgəsindən daha yaxşı hara ola bilər? Bor Sudanın ayrılmasından əvvəl ilk xristianların bəzilərinin vətəni idi. Bu gün onu tərk edilmiş bir şəhər kimi tanıya bilərsiniz, lakin bəziləri pis, bəziləri yaxşı olan tarixi hadisələrlə zəngindir.
Ölkədəki keçmiş qarşıdurmalar bu şəhərin formasına böyük ölçüdə təsir etdi. 1991-ci ildə İkinci Sudan vətəndaş müharibəsi zamanı qeydə alınan qırğınlarda təxminən 20.000 adam həyatını itirdi. Bu hadisələr Borun ruhunu öldürə bilmədi və şəhər bu günə qədər yaşamağı və öz ənənə və mədəniyyətlərindən bəhs etməyi bacardı.
Təxminən 11,1 milyonluq Cənubi Sudan əhalisi müxtəlif xüsusiyyətlərə və davranışlara sahib insanların toplusudur. Ancaq onların ortaq cəhəti ziyarətçilərə göstərdikləri qonaqpərvərlikdir. Növbəti dəfə Cənubi Sudana səyahət etmək barədə düşündüyünüz zaman tərəddüd etməyin və dünyanın ən istiqanlı insanları ilə görüşməyə hazır olun. Deməli Cənubi Sudana səyahət etmək təhlükəsizdir? Bəli, gedin əylənin!