Nəyə görə Antarktidanı ziyarət etməlisiniz?

Avstraliyanın təxminən iki qat böyüklüyündə olan və beşinci ən böyük materik hesab olunan Antarktidanı sizə tanıtmaq istəyirəm. Bu materikin demək olar ki, 98%-i buzla örtülüdür. Hər torpaq sahəsinin öz səltənətinin, respublikasının və əhalisinin olduğunu bilirik, bəs Antarktidadan nə xəbər? Ümumiyyətlə, burada insan yaşayırmı? Antarktidanın əhalisi haqqında məlumat tapmaq həqiqətən də çətindir. Ancaq hətta uşaqlar belə Antarktidada pinqvinlərin yaşadığından xəbərdardırlar. Antarktidadakı pinqvin növləri bu məqalədə bəhs edəcəyimiz mövzulardan biridir. Daha əvvəl də qeyd etdiyimiz kimi, Antarktidada demək olar ki, hər yer buzla örtülmüşdür. Buna görə Antarktidanı ziyarətdən əvvəl temperatur, hava şəraiti haqqında məlumata sahib olmaq vacibdir. Piramidalar deyəndə ağlınıza dərhal Misir gəlir, lakin Antarktidada da piramidalar var! Beləliklə, başlayaq!

Antarktidanın statusu

Sizə maraqlı gələ bilər ki, buzla örtülmüş bu torpağa kim rəhbərlik edir? Bilməlisiniz ki, Antarktida heç bir ölkəyə aid deyil və onun hüquqi və beynəlxalq statusunu Antarktika haqqında konvensiya müəyyən edir. Bu konvensiya 1959-cu ildə 12 ölkə tərəfindən imzalanıb. Antarktida haqqında konvensiya imzalanmazdan əvvəl ərazi iddiası olan dövlətlər də var idi və bu yeddi ölkə Argentina, Avstraliya, Çili, Fransa, Yeni Zelandiya, Norveç və İngiltərədir. Konvensiya ilk dəfə 1961-ci ildə qüvvəyə mindi. O vaxtdan bəri başqa ölkələr də müqaviləyə qoşuldu və günümüzdə onların sayı 50-dir. Materikdə müşahidə olunan çətin şərtlər səbəbilə burada yerli əhalinin olmadığını söyləmək olar. Bəs Antarktidada kimsə yaşayır? Bəli, Antarktidada bir çox insan yaşayır. Onlar burada müxtəlif tədqiqatlar aparan, dünyanın dörd bir yanından gəlmiş elm adamlarıdır. Antarktida əhalisinin yay aylarında sayı 5000-dir. Qışda bu rəqəm 1000 nəfərə düşür. Antarktidanın sərt hava şəraiti səbəbindən insanlar materiki qışda ziyarət etmək istəmirlər.

Hava şəraiti

Antarktida haqqında bildiyimiz soyuq bir yer olmasıdır, ancaq gəlin Antarktidanın iqlimi haqqında geniş məlumat əldə edək. Antarktida dünyadakı ən soyuq və ən quru yerdir. Əslində texniki baxımdan Antarktida səhra sayıla bilər. Antarktida havası son dərəcə təxmin edilə bilməyən ola və qısa zamanda kəskin şəkildə dəyişə bilər. Antarktidada temperatur sahildən ən yüksək nöqtəyə qədər, ortalama 10S ilə - 60S arasında dəyişir dəyişir. Yay aylarında havanın temperaturu sahilə yaxın ərazilərdə + 10S qədər qalxa bilir. Qışda isə tədqiqatçılar az qala -80S temperatur təcrübə edirlər. Bu səbəbdən turistlər Antarktidanı yayda ziyarət etməyi üstün tuturlar.

Pinqvinlər və Piramidalar

İnsanlar Antarktidanı ziyarət etdikdə pinqvinləri və aysberqlər, landşaft və s. kimi xarakterik şeyləri görmək istəyirlər. Siz məqalənin bu hissəsində Antarktidada yaşayan pinqvin növləri və müxtəlif nəzəriyyələrə yol açan Antarktida piramidaları haqqında məlumat alacaqsınız. Antarktidadakı pinqvin növlərindən başlayaq. Planetdə 17 pinqvin növü var və onlardan səkkizi Antarktidada tapılır. Onlar aşağıdakı növlərdir:

- İmperator pinqvini (yalnız Antarktidada yaşayır)

- Adeli pinqvini (yalnız Antarktidada yaşayır)

- Papua pinqvini (Antarktida və Subantarktikada yaşayır)

- Antarktika pinqvini (Antarktida və Subantarktikada yaşayır)

- Makaronlar pinqvini (Antarktida və Subantarktikada yaşayır)

- Rockhopper pinqvini (Antarktida və Subantarktikada yaşayır)

- Magellan pinqvini (Subantarktika)

- Kral pinqvini (Subantarktika)

Noyabr ayında Ueddell dənizində pinqvinləri, xüsusən də imperator pinqvinlərini müşahidə edə bilərsiniz.

Antarktidanın piramidaları ilə davam edək. Misirdə hər il milyonlarla turisti cəlb edən bir çox piramidanın olduğu məlumdur. Bəs Antarktidadakı piramidalar nə məsələdir? Bir çox insan, bəlkə elə siz də, Antarktidada piramidaların mövcudluğundan xəbərdar deyil. Misilsiz, piramidaya bənzər Antarktika dağı birdən-birə internetdə məşhur oldu və bir çox nəzəriyyəçi onun mənşəyi haqqında fikir yürütməyə başladı. Bəziləri burada mövcud olmuş qədim mədəniyyətlərdən bəhs edərkən, digərləri yadplanetlilərin Antarktida səfəri fikrini irəli sürdü. Tədqiqatçılar isə nəzəriyyəçilərdən fərqli olaraq, piramidalar haqqında məntiqli açıqlamalar verməyə çalışırlar. Bu piramida şəkilli dağların milyard illik eroziya səbəbindən meydana gəldiyini söyləyirlər. Alimlərə görə, onlar sadəcə piramidaya bənzər dağlardır. Bu piramidalar əsasən Antarktidanın Elsuort dağlarında yerləşir. Antarktidanı ziyarət etmək sırf bu dağlara görə belə həyəcan verici səslənə bilər.

Antarktidaya səyahət

Antarktidanı necə ziyarət edə bilərik? Antarktidaya səyahət etmək istəyirsinizsə, təyyarə və ya gəmi ilə səyahəti seçə bilərsiniz. Antarktidaya Cənubi Afrikadan, Avstraliyadan və ya Yeni Zelandiyadan getmək mümkündür, lakin bu asan deyil. Antarktidaya səyahətlərin əksəriyyəti Argentinanın Uşuaya şəhərindən yola düşür. Bu şəhərə isə Argentinanın Buenos-Ayres və ya Çilinin Punta Arenas şəhərindən gedə bilərsiniz. Antarktidaya doğru yola çıxan gəmilər məşhur Dreyk boğazından da keçirlər. Antarktidaya uçuşlar da mövcuddur. Çilinin Punta Arenas şəhərindən təyyarə ilə birbaşa Antarktik yarımadasına gedə bilərsiniz.

Bəs Antarktidanı ziyarət etmək üçün ən yaxşı vaxt hansıdır? Antarktidanı ziyarət üçün ən yaxşı vaxt noyabr-mart aylarıdır. Bu aylarda hava şəraiti Antarktidaya səyahət etmək üçün uyğundur. Antarktidaya ilk gəmilər oktyabr ayının sonunda və ya noyabr ayının əvvəlində yola düşür, çünki bu müddət ərzində buzlar əriyir və gəmilərin Antarktidaya girməsi mümkün olur. Bu səyahətlər mart ayının ortalarına qədər davam edir, daha sonra isə Antarktidada payız başlayır. Bəs Antarktidaya səyahət üçün ən yaxşı ay hansıdır? Dekabr! Dekabr ayında uzun günlər və aktiv vəhşi həyat səbəbi ilə isti havalar müşahidə olunur. Təbii ki, ən bahalı dövr (dekabr) də bu şərtlərlə yanaşı gəlir. Qeyd etdiyimiz kimi, artıq oktyabr ayının sonlarında gəmilərin sayı artmağa başlayır. Antarktidaya erkən gəlməyin üstünlüyü nədir? Buyurun, dekabr ayı ilə müqayisədə daha ucuz qiymətlər, toxunulmamış ağappaq mənzərələr, daha böyük aysberqlər və s.

Antarktidada təbiət noyabr ayında çiçəklənməyə başlayır. Turistlər bu zaman çoxlu gözəl yabanı çiçəklər, albatroslar, dəniz quşları ilə qarşılaşa bilərlər. Noyabrda pinqvinləri də görmək mümkündür. Fevral ayında ediləcək ən yaxşı faəliyyət isə balina seyridir. Mart ayında gəmilərin sayı azalır, pinqvinlər yoxa çıxır və temperatur soyumağa başlayır. Aprel ayına qədər demək olar ki, bütün gəmilər Antarktidanı tərk edir və burada ancaq tədqiqatçılar qalır. Antarktidanı ziyarət etmək üçün ən yaxşı vaxtı müzakirə etdik və hər ayın xüsusiyyətlərini dəqiqləşdirdik, indi isə gəlin Antarktidanı ildə neçə turistin ziyarət etdiyini öyrənək. 1950-ci illərdən başlayan və əvvəllər illik cəmi 100 nəfəri əhatə edən Antarktida səyahətləri 2015-2016-cı illərdə 40.000 ziyarətçiyə qədər yüksəldi. IAATO-nun məlumatlarına görə, ağ materiki 2019-cu ildə 56000 nəfər ziyarət edib. Təəssüf ki, bu il COVİD-19 səbəbilə bu rəqəmlərin azalacağı gözlənilir.

Qısa xülasə

Sonda, Antarktidaya səyahətə dair bloq yazımızın sizin üçün faydalı olduğunu ümid edirik. Antarktida, burada yaşayan pinqvinlər, piramidalar və hava şəraiti haqqında çoxlu yeni məlumat öyrəndiniz, indi isə Antarktidaya səyahətinizi planlaşdırmağa başlaya bilərsiniz. Ümid edirəm ki, macəra dolu səfər yaşayacaqsınız.