Hamımız “konsulluq” və “səfirlik” sözlərini hər zaman, xüsusən də hər hansı bir ölkəyə getməzdən əvvəl eşidirik. Vizaya ehtiyacımız olduğu halda, ziyarət etməyi planlaşdırdığımız ölkənin səfirliyini ziyarət etməkdən başqa seçimimiz olmur, lakin bəzi hallarda yaşadığımız ölkənin səyahət etmək istədiyimiz ölkədəki səfirliyinin yerini bilmək də son dərəcə işimizə yaraya bilər. Ancaq qeyd etməliyik ki, ola bilər ki, bir ölkədə bütün ölkələrə məxsus səfirliklər olmasın. Bu halda köməyimizə diplomatik nümayəndəliklər çatır. Diplomatik nümayəndəliklər hər zaman həm səyahətçi, həm də onun ailəsi üçün köməkçi vasitədir. Buna görə ölkənizin xarici dövlətlərdəki səfirlik və ya konsulluqlarının yerini bilmək vacibdir. Tutaq ki, sizə lazım olan məlumatları haradan əldə edə biləcəyinizi düşünürsünüz. Bu halda pickvisa.az sizin üçün doğru ünvandır, çünki bu saytda bütün səfirlik və konsulluqların ünvanlarını yoxlaya, həmçinin əlaqə nömrələrini və e-poçtlarını əldə edə bilərsiniz. Bəs ümumiyyətlə, səfirlik nədir? Konsulluğun vəzifələri nələrdir? Ən əsası isə bu ikisi arasındakı fərq nədir?
Səfirliyin nə olduğunu izah etməklə başlayaq. Səfirlik bir sözlə, bir ölkənin digər ölkədəki diplomatik nümayəndələrinin qərargahıdır. Səfirliklər əsasən qəbul edən ölkənin paytaxtında yerləşirlər. Digər tərəfdən konsulluqlar əsasən qəbul edən ölkənin böyük şəhərlərində yerləşən kiçik diplomatik nümayəndəliklərdir (ölkənin səfirliyi olmadıqda, paytaxtda yerləşə bilər). Səfirlik aid olduğu ölkə ilə yanaşı, bəzi hallarda bir və ya daha çox başqa ölkənin də daimi və ya qeyri-daimi nümayəndəliyi qismində çıxış edə bilər.
Başqa bir ölkədə olduğunuz zaman bu iki qurum sizə nə təklif edə bilər? Səfirlik, səfirin öz fəaliyyətlərini həyata keçirdiyi və ölkəni təmsilən ev sahibi ölkədə diplomatik missiyasını yerinə yetirdiyi mərkəzdir. Xaricdə yaşayan və ya səyahət edən və bu ölkənin pasport sahibi olan insanlar viza, doğum qeydiyyatı və səsvermə kimi dövlət xidmətləri üçün səfirliklərə müraciət edə bilərlər. Lakin konsulluqları bir növ səfirliklərin köməkçisi adlandıra bilərik. Onlar sanki səfirliyin başqa şəhərlərdəki peykləridir.
Təsəvvür edək ki, dünyanın ən böyük şəhərlərindən biri olan Nyu-York ətrafında gəzirsiniz, sözün düzünə qalsa, bu halda hər hansı bir növ problemlə qarşılaşa bilmə şansınız yüksəkdir. Məsələn, pasportunuz oğurlanarsa kimə müraciət edə biləcəyinizi bilirsinizmi? Təbii ki, ağlınıza gələn ilk şey, ölkənizin səfirliyidir. Telefonu əlinizə alırsınız və googleda axtarışa başlayırsınız və bum! Mənsub olduğunuz ölkənin Vaşinqton şəhərində səfirliyi var, lakin Nyu-Yorkda deyil. Bəs bu halda nə etməli? 150 ABŞ dollarına bilet alıb ora uçmalı? Əlbəttə, yox. Konsulluqların diqqət mərkəzində ölkənizin xarici dövlətdəki ticari müvəffəqiyyəti olmasına baxmayaraq, onlar hər zaman sizə kömək etməyə və hətta səfirliklə aranızda körpü qurmağa hazırdır. Bu vəziyyətdə ortaya bir sual çıxır, hansı hallarda konsulluğa müraciət edə bilərik? Bizim üçün edə biləcəkləri və edə bilməyəcəkləri nədir?
Səyahətdən danışarkən hamımız səyahətin gözəl və instaqramlıq şəkillərini, xoş xatirələrini və xoş anlarını təsəvvür etmək istəyirik. Səyahətçilər və xüsusilə bloqqerlər getdikləri yerlərdən səfərlərinin nə qədər maraqlı olduğu barədə hekayələr paylaşmağı sevirlər. Bununla birlikdə, səyahət etmək istəsəniz, YouTube-da gördüklərinizin və ya bloqlarda oxuduqlarınızın illüziyalarında itkin düşməyin, səfəriniz zamanı hər bir problemə qarşı hazır olmaq mütləqdir.
Bəzən turistlər istəmədən və ya qəsdən qanunları poza və nəticədə xarici ölkədə həbs oluna bilərlər. Özünüzü barmaqlıqlar arxasında tapsanız, dərhal konsulluğunuzla əlaqə saxlamağınızı məsləhət görərdim. Sizin üçün hüquqi yardım axtarmaq, edə biləcəkləri şeylərdən biridir. Konsulluqla əlaqə qurub həbs olunduğunuzu bildirdikdən sonra sizə çoxlu sənədlər təqdim ediləcək. Buraya əsas faktlar və həbs olunduğunuz ölkənin müvafiq qanun və qaydalarının təsviri daxildir. Eyni zamanda konsulluq ailənizi məlumatlandırmaqda və hətta onlarla əlaqə qurmanızda da sizə yardımçı ola bilər.
Daşqınlar, yağışlar, zəlzələlər? Bəli, hər il minlərlə turist əhval-ruhiyyə qatili olmaqla yanaşı, fəlakətli nəticələrə səbəb ola biləcək təbii fenomenlərlə qarşılaşır. Bənzər bir vəziyyətə düşsəniz, bağlantıların, peyklərin zədələnə biləcəyini və heç bir şeyin mükəmməl bir şəkildə işləməyəcəyini unutmayın, bununla birlikdə çaxnaşma və məyusluq vəziyyəti daha da pisləşdirə bilər. Bu kimi hallarda mümkün olduğu qədər tez bir vaxtda sığınacaq axtarın, daha sonra sonra həyatınız və rifahınız üçün birbaşa təhlükə olmadıqda konsulluqla əlaqə qurun və vəziyyətlə bağlı ətraflı məlumat verin. Konsulluq bu halda da sizə kömək əlini uzada bilər.
Gəlin, başqa bir ölkədə olduğunuzu və pasportunuzu itirdiyinizi və ya etibarlılıq müddətinin bitdiyini təsəvvür edək. Bu vəziyyət çox kritikdir, çünki pasportun olmaması səbəbindən həmin ölkədən çıxışınız rədd edilə bilər. Bu kimi hallarda birbaşa səfirliyə və ya konsulluğa getməlisiniz. Şəxsiyyəti təsdiq edən sənədlərin itməsi və ya oğurlanması halında pasportlar və gediş vizaları vermək konsulluğun sizin üçün edə biləcəyi bir digər şeydir. Bununla birlikdə, bu "yeni" pasportun yalnızca təhlükəsiz və problemsiz bir şəkildə evə qayıtmanız üçün olduğunu unutmayın. Bu o deməkdir ki, vətəninizə çatdıqdan sonra yeni pasport üçün müraciət etməlisiniz.
İndi isə gəlin, konsulluqların bizə kömək edə bilməyəcəyi situasiyalara nəzər salaq. Bir çox hallarda səyahətçilər konsulluqlara iş tapmaq barədə müraciət edir. Bu, bir çox cəhətdən səhvdir və bilməniz gərəkdir ki, konsulluq sizin üçün iş yeri tapa bilməz, bu səbəbdən ən uyğun iş yerini tapmaq üçün yerli məşğulluq agentliklərinə müraciət etməniz məsləhət görülür.
Bəzi insanlar üçün ən mürəkkəb şeylərdən biri səyahətlərini planlaşdırmaqdır. Beləliklə, onlar kömək üçün səfirliyə və ya konsulluğa müraciət etmək istəyə bilərlər. Ancaq konsulluq sizə nə səyahətinizi planlaşdırmaqda, nə də turizm xidmətləri təklif etməkdə kömək edə bilər. Həmçinin tərcüməçi, bələdçi və ya sosial köməkçi kimi də fəaliyyət göstərə bilməz. Belə ki, hansı kafelərdə nahar edəcəyinizi və ya hansı muzeylərin ən yaxşısı olduğunu bilmək istəyirsinizsə, tarixi yerlər, yeməklər və daha çox şey haqqında məlumat əldə etmək üçün “pickvisa.az”-dakı səyahət bloqlarına nəzər salmanızı məsləhət görürəm.
Səyahətçilər arasında çox yayğın problemlərdən bir başqası da bir yerdən digərinə qaçarkən əşyaları itirməkdir. Xüsusilə də bu, sizin günahınız olduqda, hiss etdiyiniz günahkarlıq hissi izah edilə bilməz. Lakin təəssüf ki, konsulluq sizin itirilmiş əşyalarınızı tapa bilmədiyi üçün bu barədə bir şey edə bilməz.
Xaricə səyahət edərkən səyahət sığortamızın olduğundan əmin olmalıyıq. Hər şeyi planlasaq belə, bir çox şey planlaşdırdığımız kimi getməyə bir çox problem yarana bilər. Birmənalı şəkildə hazırlaşmadığımız tibbi təcili yardım xərcləri maddi çətinliklə nəticələnə və səyahət təcrübəmizi bərbad deyilsə də, pis edə bilər. Bilməniz lazımdır ki, konsulluq, tibbi müalicə xərclərinizi ödəməyə cavabdeh deyil. Ziyarət etdiyiniz ölkənin məktəbləri və ya şirkətləri haqqında əlavə məlumat vermək də daxil olmaqla, konsulluqların edə bilməyəcəyi bir çox başqa şey də var, məsələn: müddəti bitmiş sürücülük vəsiqələrini yeniləmək, sosial sığorta və ya xüsusi kompensasiya ilə bağlı problemlərdə kömək etmək və s.